Salatalıkta Acılaşmayı Önleme: pH, Sulama ve Organik Çözümler

Salatalıkta acılaşmayı önlemek için toprağı pH 6,0–6,8 aralığında tut, sulamada eşit rutubet sağla (saksıda yazın bitki başı 2–3 L / 1–2 günde bir; bahçede haftada 2 kez derin sulama). Çiçeklenmeden itibaren potasyum ağırlıklı besle, malç + %30 gölgeleme ile ısı stresini azalt ve meyveyi 10–15 cm iken sabah hasat et. Aşırı acı meyveleri tüketme; bitkide cucurbitacin birikimi strese işaret eder.

Salatalıkta acılaşma çoğu zaman su düzensizliği, besin/pH dengesizliği ve ısı stresiyle tetiklenir. Toprağın pH’ını 6,0–6,8 aralığına getirip sulamayı dengelemek, potasyumu artırmak ve gölgeleme + malç uygulamak genellikle 1–2 hafta içinde tadı toparlar.

Neden Acılaşır? (Kök Nedenler)

Acı tat, kabakgillerde doğal savunma bileşiği olan cucurbitacin’lerin strese yanıt olarak artmasıyla belirginleşir. Başlıca nedenler:

  • Düzensiz sulama: Toprağın bir kuruyup bir çamur olması.
  • Yanlış pH: 5,5’in altı veya 7,2’nin üstü.
  • Isı–ışık stresi: 32–35 °C üzeri sıcaklıklar, kurutucu rüzgâr.
  • Düşük potasyum: Çiçeklenme–meyve bağlama döneminde.
  • Geç hasat: Meyve irileştikçe acılık artar.

Hızlı Yol Haritası

  • pH hedefi: 6,0–6,8.
  • Sulama: Saksıda yazın bitki başı 2–3 L, 1–2 günde bir. Bahçede haftada 2 kez derin sulama.
  • Malç: 3–5 cm saman veya çim kırpıntısı.
  • Gölgeleme: %30–40 gölgeleme filesi.
  • Besleme: Çiçeklenmeden sonra potasyum ağırlıklı gübre.
  • Hasat: 10–15 cm’de, sabah serinliğinde.

Belirti → Sebep → Çözüm

  • Uç kısımda acı: Düzensiz sulama, geç hasat → Rutin sulama, erken hasat.
  • Genel acılık: pH sapması, düşük K → pH 6,0–6,8’e çekmek, potasyum desteği.
  • Yaprak kenarı yanık: Tuz fazlalığı, sıcak rüzgâr → Derin sulama, malç, yağmurlama.
  • Kısa, şişkin meyve: Düzensiz sulama, polinasyon stresi → Sabit sulama, gölgeleme.

pH ve Besin Dengesi

  • pH düşükse: Dolomit kireç.
  • pH yüksekse: Elementel kükürt veya asidik kompost.

Potasyum tat ve su dengesini destekler. Çiçeklenmeden itibaren K ağırlıklı besleme (ör. 5-15-30) acılığı azaltır.
Organik kaynaklar: Kompost çayı, ısırgan suyu, karakafes ekstraktı, alg özütü, odun külü.

Sulama ve Isı Stresi

  • Saksıda: 20–30 L saksıda 2–3 L / 24–48 saatte bir.
  • Bahçede: Haftada 2 kez derin sulama.
  • Malç: Buharlaşmayı %20–30 azaltır.
  • Gölgeleme: Öğlen saatlerinde %30–40.
  • Rüzgâr kırıcı: Yaprak kurumasını azaltır.

Püf noktası: Hortumla fazla ve düzensiz sulama yerine damla sulama ya da ölçülü kova sulaması kullan.

Çeşit ve Hasat

  • Acılığa toleranslı hibrit çeşitler tercih et.
  • Hasat boyu: 10–15 cm.
  • Hasat saati: Sabah erken.
  • Çok meyve yükü bindirmemek için seyreltme yap.

Organik ve Uygun Fiyatlı Çözümler

  • Kompost çayı: 10–14 günde bir, kökten uygulama.
  • Alg özütü: Yaprak uygulaması, stres azaltıcı.
  • Odun külü: Ayda bir, az miktarda.
  • Malç: Saman veya pazar artığı yaprak.

Kimler Uygulamamalı?

  • pH zaten yüksek olan (7,2 üstü) topraklarda kül/kireç ekleme.
  • Tuzlu sulama suyu kullananlar aşırı gübre vermemeli.
  • Ev içinde düşük ışıkta yetiştirenler gölgeleme yerine ışığı artırmalı.

Hangi Durumda Yaramaz?

  • Genetik olarak acı çeşitlerde.
  • Virüs, küf gibi ciddi hastalıklarda.

Çok Kısa Bilimsel Notlar

  • Su ve ısı stresi cucurbitacin sentezini artırır.
  • 6,0–6,8 pH potasyum alımını kolaylaştırır.
  • Malç buharlaşmayı azaltır, toprak ısısını dengeler.
  • Erken hasat acılığı düşürür.
  • Alg özütü stres toleransını artırabilir.

SSS

Salatalık neden acı olur?
Düzensiz sulama, pH sapması, düşük potasyum ve sıcaklık stresi nedeniyle.

Acı salatalık yenir mi?
Hafif acılık genelde zararsızdır; aşırı acı olan tüketilmemeli.

pH’ı nasıl ölçerim?
Basit pH şeritleri veya dijital metre kullanabilirsin. Düzenli ölçüm fark yaratır.

İşin püf noktası, toprağı ve suyu ritme oturtmak. pH 6,0–6,8, düzenli sulama, potasyum desteği, malç ve gölgeleme ile acılık çoğu ev yetiştiricisinde hızla kontrol altına girer.

İlginizi Çekebilir